Αδηφαγική Διαταραχή (Binge Eating Disorder): Τι είναι, Ποια τα συμπτώματα & Τρόποι αντιμετώπισης

Συχνά ακούμε για την επεισοδιακή υπερφαγία / υπερφαγικά επεισόδια (αδηφαγική διαταραχή) και πολλές φορές έχουμε πιάσει οι ίδιοι τον εαυτό μας να έχει μια ακατανίκητη όρεξη για γλυκό / αλμυρό ενώ έχουμε ήδη καταναλώσει το κυρίως μας. Άλλες φορές πάλι, ξυπνάμε ενώ κοιμόμαστε από ένα αίσθημα έντονης λιγούρας, που συνήθως καταλήγει στο ψυγείο και στην κατανάλωση τροφών κυρίως ανθυγιεινού χαρακτήρα.

Πότε αυτή η συμπεριφορά θεωρείται τυχαία και φυσιολογική και πότε περνά στα όρια της αδηφαγικής διαταραχής; 

Τι είναι η αδηφαγική διαταραχή;

Η αδηφαγική διαταραχή είναι μια προσφάτως αναγνωρισμένη διαταραχή πρόσληψης τροφής που αφορά την κατανάλωση μεγαλύτερων από τα φυσιολογικά όρια ποσοτήτων τροφής. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ψυχιατρική Εταιρεία, τα κριτήρια για τη διάγνωση της διαταραχής είναι:

1.Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας κατά τα οποία καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα

2.Κατά την διάρκεια αυτών των επεισοδίων υπάρχει μεγάλη αίσθηση απώλειας ελέγχου

3.Κατά την διάρκεια των επεισοδίων συμβαίνουν τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω: 

• το άτομο τρώει πιο γρήγορα από τον συνηθισμένο ρυθμό 
• το άτομο τρώει μέχρι να νιώσει δυσφορία 
• το άτομο τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού χωρίς να πεινάει
• το άτομο τρώει μόνο του γιατί νιώθει ντροπή και αμηχανία
• το άτομο νιώθει αηδία για τον εαυτό του και μεγάλες ενοχές
• υπάρχει έντονη δυσφορία μετά το επεισόδιο υπερφαγίας

4. Τα επεισόδια υπερφαγίας συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες

5. Δεν χρησιμοποιούνται μέθοδοι εκκαθάρισης ή ελέγχου βάρους (εμετός, υπεργυμναστική κ.λπ.) όπως σε άλλες διατροφικές διαταραχές.

Να σημειωθεί εδώ, πως συχνά οι πάσχοντες από αδηφαγική διαταραχή, την συγχέουν με τη νευρική βουλιμία. Ωστόσο, στην αδηφαγική διαταραχή δεν χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι εκκαθάρισης που χρησιμοποιούνται στη βουλιμία όπως εμετός, καθαρτικά, διουρητικά κ.α.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;

Χαρακτηριστικά συμπτώματα της διαταραχής είναι η κατανάλωση τροφής χωρίς το άτομο να πεινάει, η πολύ γρήγορη κατανάλωση τροφής, η κατανάλωση μέχρι στο σημείο που προκαλείται δυσφορία και ενοχές / τύψεις που ακολουθούν το υπερφαγικό επεισόδιο. Τις περισσότερες φορές τα επεισόδια συμβαίνουν όταν το άτομο είναι μόνο του ή όταν μπορεί να καταναλώσει τροφή στα «κρυφά». Συνήθως, οι τροφές που επιλέγουν είναι συγκεκριμένα, και περιλαμβάνουν τρόφιμα υψηλά σε λιπαρά και θερμίδες.

Ψυχολογικές ενδείξεις της διαταραχής είναι:

• η υπερβολική ενασχόληση με το φαγητό
• η στρεβλωμένη αντίληψη του ατόμου για την εικόνα του σώματος και του βάρους του
• συναισθήματα άγχους, ανησυχίας, στρες, ενοχής
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• ευαισθησία σε οτιδήποτε αφορά τη διατροφή και την εξωτερική εικόνα.

Η αδυναμία διαχείρισης των συναισθημάτων προκαλεί έναν διατροφικό «πανικό» όπου το άτομο καταναλώνει όση περισσότερη τροφή μπορεί προσπαθώντας να διώξει τα αρνητικά του συναισθήματα. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, καθώς όσο τρώει τόσο περισσότερα αρνητικά συναισθήματα δημιουργούνται και μετά τρώει ξανά για να τα αποβάλλει κ.ο.κ .

Αδηφαγική διαταραχή: Συνέπειες

Αν η αδηφαγική διαταραχή δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί, εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία, όπως:

• Παχυσαρκία
• Διαταραχή ισορροπίας σακχάρου
• Μεταβολικό σύνδρομο
• Ανεπάρκεια βιταμινών
• Αναιμία
• Υποθρεψία
• Νευρική Ανορεξία
• Νευρική Βουλιμία

Στους κινδύνους, βέβαια, συγκαταλέγονται και οι ψυχογενείς διαταραχές όπως:

• Κατάθλιψη
• Κρίσεις πανικού
• Αγχώδεις διαταραχές
• Χρήση ουσιών
• Διαταραχές προσωπικότητας

Αδηφαγική διαταραχή και συννοσηρότητα

Η αδηφαγική διαταραχή συνήθως συνυπάρχει με κάποια άλλη διαταραχή. Αρκετά συχνή η εμφάνισή της σε άτομα με παχυσαρκία ή με αυξημένο βάρος. Σύμφωνα με μελέτες, 4 στους 5 ασθενείς που πάσχουν από αδηφαγική διαταραχή έχουν τουλάχιστον μία ακόμα διαταραχή.

Αν λάβουμε υπόψη ότι οι διατροφικές διαταραχές περιλαμβάνουν δυσαρέσκεια με την εικόνα του σώματος και ανθυγιεινές διατροφικές συμπεριφορές για την προσπάθεια αντιμετώπισης του στρες ή υποκείμενων προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος ή μια διαταραχή της διάθεσης, αντιλαμβανόμαστε ότι η παχυσαρκία και η αδηφαγική διαταραχή έχουν πολλά κοινά σημεία αναφοράς.

Επιπλέον, τόσο η αδηφαγική διαταραχή όσο και η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσουν σε διάφορα προβλήματα υγείας, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, εγκεφαλικό, γαστρεντερικά προβλήματα, καρδιακά προβλήματα, διαβήτης, αυξημένη χοληστερόλη κ.λπ.

Αυτές οι ιατρικές ανησυχίες προκύπτουν λόγω του γεγονότος ότι τα άτομα που τρώνε υπερβολικά ή υπερκαταναλώνουν τείνουν να προτιμούν τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή θερμίδες αφού, όπως έχει παρατηρηθεί, όταν ένα άτομο τρώει λόγω στρες, καταναλώνει κυρίως ανθυγιεινές τροφές.

Αδηφαγική Διαταραχή: Αντιμετώπιση

Αυτό που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας αρχικά είναι ότι η αδηφαγική διαταραχή αποτελεί μια ψυχογενή νόσο. Για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί σωστά, χρειάζεται τόσο η συνδρομή ενός εξειδικευμένου διατροφολόγου όσο και ενός ψυχολόγου που ειδικεύεται στις διατροφικές διαταραχές.

Τα περισσότερα άτομα που πάσχουν από αδηφαγική διαταραχή δεν το γνωρίζουν, αισθάνονται, όμως, ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα το οποίο ντρέπονται συχνά να μοιραστούν ακόμη και με πολύ στενά τους πρόσωπα. Συχνά, επηρεάζεται η αυτοπεποίθησή του, νιώθει έντονο άγχος, στεναχώρια, κλείνεται στον εαυτό του και αντιμετωπίζει συχνά θέματα κοινωνικής φύσεως. Δεδομένου ότι η διαταραχή προκύπτει από κάποιο έντονο συναίσθημα το οποίο συχνά δεν αναγνωρίζεται, το πρώτο και σημαντικό βήμα είναι να βρεθεί ποιο είναι αυτό το συναίσθημα που πυροδοτεί τα υπερφαγικά επεισόδια και έπειτα να προσπαθήσει το άτομο, με τη βοήθεια του ψυχολόγου, να το αποβάλλει.

Ο βασικός στόχος του διατροφολόγου είναι να επανέλθει το άτομο στον φυσιολογικό τρόπο σίτισης καθώς και η διαχείριση του βάρους του. Εδώ δεν μιλάμε στο συγκεκριμένο στάδιο για απώλεια αλλά για σταθεροποίηση καθώς μια στερητική δίαιτα ενδέχεται να επιφέρει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η απώλεια βάρους, αν χρειάζεται, θα έρθει σε δεύτερο χρόνο. Παράλληλα, το άτομο χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, οπότε η προσέγγιση γίνεται διεπιστημονικά. 

Μικρά tips που μπορούν να βοηθήσουν να περιοριστούν τα συμπτώματα

• Κάνε συχνά γεύματα κάθε 2-3 ώρες
• Κατανάλωνε ένα πλούσιο και θρεπτικό πρωινό
• Μην πιέζεις τον εαυτό σου να μείνει μακριά από ορισμένα τρόφιμα π.χ. γλυκό, πατάτες τηγανητές κ.ο.κ. Αυτή η υποχρεωτική στέρηση μπορεί να φέρει ένα υπερφαγικό επεισόδιο.
• Συμπεριλάμβανε σύνθετους υδατάνθρακες (λαχανικά, προϊόντα ολικής) σε κάθε σου γεύμα.
• Συμπεριλάμβανε ποικιλία τροφών στη διατροφή σας
• Απόλαυσε το φαγητό σου, τρώγοντας σε ευχάριστο περιβάλλον, μασώντας καλά την τροφή σου και μακριά από οθόνες.
• Μην ντρέπεσαι να ζητήσεις βοήθεια, μπορεί να τη χρειάζεσαι!

Για το τέλος…

Η ολοένα αυξανόμενη εμφάνιση διατροφικών διαταραχών, αναδεικνύει τον μέγιστο ρόλο της διατροφής και της διατροφικής εκπαίδευσης των ατόμων, από μικρή κιόλας ηλικία. Δημιουργώντας μια ενσυνείδητη και θετική σχέση με το φαγητό από μικρή ηλικία, θα αναπτυχθεί μια υγιής σχέση με τη διατροφή και ένας γενικότερα υγιεινός τρόπος ζωής.

Αν αντιμετωπίζεις οποιαδήποτε δυσκολία σχετικά με τη διατροφή και το βάρος σου, είναι καλό να απευθυνθείς σε έναν επαγγελματία διατροφολόγο-διαιτολόγο, για να μπορέσετε μαζί να βρείτε τη λύση σε όσα σε απασχολούν σχετικά με τη διατροφή σου.

Αν θέλεις να μάθεις τα πάντα για την υγεία και τη διατροφή ακολούθησε με στο Ιnstagram ή κάνε like στη σελίδα μου στο Facebook

Δεν θέλω να ξεχνάς πως αν χρειάζεσαι οποιαδήποτε πληροφορία, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου εδώ και να σε βοηθήσω με οποιονδήποτε τρόπο μπορώ!