Διατροφή και Υγεία των Νεφρών: Η σημασία της διατροφής για την καλή λειτουργία των Νεφρών

Διατροφή και Υγεία των Νεφρών: Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού θα ήθελα να επισημάνω πόσο σημαντικό ρόλο κατέχει η διατροφή στην καλή λειτουργία των νεφρών. Οι νεφροί αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά όργανα του σώματός μας, ένα φυσικό «φίλτρο» που απομακρύνει όλα τις βλαβερές ή μη χρήσιμες για τον οργανισμό ουσίες από το κυκλοφορικό μας σύστημα ενώ, παράλληλα, λειτουργεί επικουρικά σε πληθώρα οργανικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού.

Κάθε δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου από το 2006 και έπειτα, έχει θεσπιστεί από τη Διεθνή Εταιρεία Νεφρολογίας ως Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού. Σκοπός της ημέρας αυτής, είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με τη σημασία της υγείας των νεφρών, την αντιμετώπιση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου καθώς και τη φροντίδα της νεφρικής λειτουργίας του οργανισμού.

Λίγα λόγια για τους νεφρούς

Οι νεφροί είναι τα όργανα του ανθρώπινου σώματος που φιλτράρουν το αίμα ώστε οι επιβλαβείς ουσίες, οι τοξίνες, αλλά και όλες οι ουσίες που το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει να αποβάλλονται από τον οργανισμό μέσω των ούρων. Αντίθετα, οι χρήσιμες για τον οργανισμό ουσίες, παραμένουν σε αυτά και προωθούνται στον υπόλοιπο οργανισμό μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Επιπλέον, οι νεφροί διασφαλίζουν τη σταθερή ποσότητα νερού στο αίμα ώστε να μην είναι ούτε υπερβολικά πηκτό ούτε αραιό, ρυθμίζουν τη συγκέντρωση μεταλλικών αλάτων στο αίμα, παράγουν την ερυθροποιητίνη -ορμόνη που διεγείρει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και αιμοσφαιρίνης στον μυελό των οστών-, ελέγχουν την αρτηριακή πίεση και την έκκριση ορμονών και μεταβολίζουν τη βιταμίνη D που συμβάλλει με τη σειρά της στην ανάπτυξη των οστών.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας (Ε.Ν.Ε), περίπου 1.000.000 πολίτες αντιμετωπίζουν προβλήματα με τους νεφρούς με ένα ποσοστό 10% να είναι σε σοβαρή κατάσταση ενώ ως κύριες αιτίες εμφάνισης της νόσου αναφέρονται η παχυσαρκία, η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως οι νεφροί διαδραματίζουν ζωτικής σημασίας ρόλο στη διατήρηση της συνολικής υγείας και ευεξίας του οργανισμού. Ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες που συμβάλλει στην υγεία και σωστή λειτουργία των νεφρών είναι η διατροφή.

Διατροφή και Νεφροί

Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη για την υποστήριξη της υγείας των νεφρών, καθώς ορισμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της βέλτιστης νεφρικής λειτουργίας, ενώ άλλα μπορεί να ενισχύσουν την υπερλειτουργία τους και να προκαλέσουν βλάβη στον οργανισμό.

Ενυδάτωση και Νεφροί

Ένας από τους βασικότερους παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη όταν πρόκειται για την υγεία των νεφρών είναι η πρόσληψη υγρών. Τα νεφρά βασίζονται σε μια σταθερή παροχή υγρών για να λειτουργήσουν σωστά και η κατανάλωση αρκετού νερού και άλλων υγρών μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της αφυδάτωσης και να υποστηρίξει τη βέλτιστη νεφρική λειτουργία. Οι ειδικοί συνιστούν να πίνετε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα, ωστόσο, οι ατομικές ανάγκες πρόσληψης υγρών μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, το επίπεδο δραστηριότητας και τη συνολική κατάσταση υγείας του ατόμου.

Παράλληλα με τη σωστή ενυδάτωση, είναι σημαντικό να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την υγεία των νεφρών. Αυτό σημαίνει πως είναι απαραίτητο να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, άπαχες πρωτεΐνες και καλά λιπαρά.

Σημαντικά θρεπτικά συστατικά που είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για τα νεφρά:

Κάλιο: Το κάλιο είναι ένα απαραίτητο μεταλλικό στοιχείο που βοηθά στη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα. Συμβάλλει, επίσης, στη μείωση του κινδύνου υψηλής αρτηριακής πίεσης, κύριου παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση νεφρικών παθήσεων.

Τip: Οι τροφές που περιέχουν κάλιο είναι ασφαλώς τα φρούτα και τα λαχανικά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα να εμφανίζεται στις μπανάνες, στο αβοκάντο, στο σπανάκι, στις γλυκοπατάτες και στα λευκά φασόλια. Ωστόσο, οι ασθενείς με νεφρική νόσο ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση καλίου καθώς η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να επιβαρύνει και άλλο την λειτουργία των νεφρών τους.

Μαγνήσιο: Το μαγνήσιο είναι ακόμη ένα μεταλλικό στοιχείο απαραίτητο για την υγεία των νεφρών. Βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και υποστηρίζει τη συνολική λειτουργία των νεφρών.

Tip: Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο αποτελούν τα αμύγδαλα, το σπανάκι, τα κάσιους και τα μαύρα φασόλια.

Βιταμίνη Β6: Η βιταμίνη Β6 είναι σημαντική για την υγεία των νεφρών καθώς βοηθά στην πρόληψη της συσσώρευσης ενός αμινοξέος που ονομάζεται ομοκυστεΐνη, αμινοξύ που με την πάροδο του χρόνου ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία των νεφρών και της καρδιάς.

Tip: Οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη Β6 είναι τα ρεβίθια, ο σολομός, το κοτόπουλο και οι πατάτες.

Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι καλά λιπαρά που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση φλεγμονών και στην προστασία των νεφρών.

Tip: Οι τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 είναι τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και οι σαρδέλες, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι όπως τα καρύδια και οι σπόροι chia.

Θρεπτικά συστατικά που επιβαρύνουν τη λειτουργία των νεφρών

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά που πρέπει να περιορίζονται ή να αποφεύγονται προκειμένου να μπορεί να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργία των νεφρών. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

Νάτριο: Η υπερβολική κατανάλωση νατρίου μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και επηρεάσει τη λειτουργία των νεφρών για αυτό και θα πρέπει η χρήση του να είναι περιορισμένη ιδιαίτερα κατά τη διαδικασία προετοιμασίας των γευμάτων. Επομένως, είναι σημαντικό να περιορίσετε την πρόσληψη νατρίου σε λιγότερο από 2.300 mg την ημέρα.

Tip: Για να μειώσετε την πρόσληψη νατρίου, μειώστε την υπερβολική προσθήκη αλατιού στα φαγητά σας και αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τις κονσέρβες και τα fast food τα οποία είναι πλούσια σε αλάτι. Επίσης, προσπαθήστε να αντικαταστήσετε το αλάτι με φρέσκα βότανα και μπαχαρικά κατά τη διαδικασία του μαγειρέματος.

Φώσφορος: Όταν τα νεφρά σας δεν λειτουργούν σωστά, δεν μπορούν να αποβάλλουν την περίσσεια του φωσφόρου από το σώμα σας, με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται στο αίμα σας. Τα υψηλά επίπεδα φωσφόρου μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα οστά και την καρδιά. Επομένως, τα άτομα με νεφρική νόσο ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι απαραίτητο να περιορίσουν την πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, ψάρι και πουλερικά.

Πρωτεΐνη: Η υπερβολική κατανάλωση πρωτεΐνης μπορεί να επιβαρύνει τα νεφρά σας, καθώς τα αναγκάζει να «εργαστούν» σκληρότερα για να φιλτράρουν τις τοξίνες που παράγονται από τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να περιορίσετε την πρόσληψη πρωτεΐνης, ειδικά εάν πάσχετε από χρόνια νεφρική νόσο.

Tip: Επιλέξτε άπαχες πηγές πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο, ψάρι και φυτικές πρωτεΐνες όπως φασόλια, φακές και τόφου.

Ζάχαρη: Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη και νεφρικών παθήσεων. Επομένως, είναι απαραίτητο να περιορίσετε την πρόσληψη ζαχαρούχων τροφίμων και ποτών, όπως αναψυκτικά, καραμέλες, αρτοσκευάσματα και επεξεργασμένα τρόφιμα.

Αλκοόλ: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία των νεφρών σας και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης  νεφρικών παθήσεων. Επομένως, είναι σημαντικό να περιορίσετε την πρόσληψη αλκοόλ, με ανώτατο όριο ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες.

Φυτικό οξύ / οξαλικό οξύ: Το φυτικό και το οξαλικό οξύ είναι ενώσεις που βρίσκονται σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, αντίδια, παντζάρι, πιπεριές, φαγόπυρο κ.α.), τα δημητριακά, τα όσπρια και ενδέχεται να επηρεάσουν την απορρόφηση ορισμένων μετάλλων όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και το ασβέστιο. Η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του πεπτικού σας συστήματος και των νεφρών.

Tip: Δεδομένου ότι το οξαλικό και το φυτικό οξύ βρίσκονται σε πληθώρα υγιεινών ομάδων τροφίμων, το επαρκές μούλιασμα των οσπρίων και των δημητριακών καθώς και το βράσιμο των λαχανικών επιδρούν θετικά στη μείωσή τους στα τρόφιμα!

Ολοκληρώνοντας, γίνεται φανερό από τα παραπάνω πως οι νεφροί αποτελούν ένα από τα βασικότερα όργανα του ανθρώπινου σώματος. Για να καταφέρουμε να διατηρήσουμε την εύρυθμη λειτουργία τους είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα και να υιοθετήσουμε υγιεινές διατροφικές συνήθειες ώστε να προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα όσα έχει ανάγκη για να διατηρήσει την ομαλή και εύρυθμη λειτουργία όλου του συστήματος που μας χαρίζει ζωή! Φροντίζοντας τη διατροφή μας, φροντίζουμε την υγεία του οργανισμού μας.

Για οποιαδήποτε πληροφορία ή απορία μη διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μου εδώ!

Αν θέλεις να μάθεις τα πάντα για τη διατροφή και την υγεία των νεφρών ακολούθησε με στο Ιnstagram ή κάνε like στη σελίδα μου στο Facebook