ΘΕΡΜΙΔΕΣ: Είναι όλες ίδιες ή μήπως όχι;

ΘΕΡΜΙΔΕΣ: Είναι όλες ίδιες ή μήπως όχι;

Για δεκαετίες επικρατούσε-και ίσως συνεχίζει να επικρατεί- η εξής αντίληψη για τις θερμίδες: Η θερμίδα είναι θερμίδα και πως για την απώλεια βάρους αρκεί μόνο να μειωθεί η πρόσληψη των θερμίδων ανεξάρτητα από το που προέρχονται. Και, φυσικά, η αντίληψη αυτή δημιούργησε «θερμιδοφοβία» ιδιαίτερα σε άτομα που ακολουθούν ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους και συνεχή μέτρηση θερμίδων σε κάθε μπουκιά που καταναλώνουν. 

Είναι όμως τόσο απλό το θέμα των θερμίδων; Είναι όλες οι θερμίδες ίδιες ή μήπως όχι;

Η αλήθεια…

Η αλήθεια είναι ότι όλες οι θερμίδες δίνουν την ίδια ποσότητα ενέργειας. Από αυτή την άποψη η θερμίδα είναι θερμίδα, οι 100 θερμίδες παραμένουν 100, είτε προέρχονται για παράδειγμα από το μπρόκολο είτε από τα πατατάκια. Ωστόσο, μέσα στο σώμα μας τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Διαφορετικά τρόφιμα τείνουν να επηρεάζουν το μεταβολισμό, τα επίπεδα ορμονών, την όρεξη και τον κορεσμό με πολύ διαφορετικό τρόπο. Συνεπώς, όλες οι θερμίδες δεν έχουν την ίδια αξία καθώς διαφορετικές πηγές θερμίδων μπορούν να έχουν πολύ διαφορετικές επιδράσεις στο κορεσμό, στην ενεργειακή δαπάνη και στη γενικότερη πρόσληψη τροφής.

Γιατί δεν είναι όλες οι θερμίδες ίδιες;

Η ποιότητα των τροφών που καταναλώνουμε, καθορίζει την ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνουμε επηρεάζοντας όχι μόνο το βάρος αλλά και τη γενική υγεία και ευεξία μας. Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να αναγνωρίσει αν αυτό που καταναλώνουμε είναι φρούτο ή σουβλάκι, αλλά μπορεί να αναγνωρίσει τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά: τις πρωτεΐνες, τα λίπη και τους υδατάνθρακες που αποδίδουν θερμίδες καθώς και τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που δεν αποδίδουν θερμίδες. Όλες οι τροφές λοιπόν, όπως και αν λέγονται και από όπου και αν προέρχονται, για τον οργανισμό μας «μεταφράζονται» σε αυτά τα 3 θρεπτικά συστατικά, άσχετα με την ονομασία τους.

Η ποιότητα, λοιπόν, των θερμίδων που λαμβάνουμε από τις τροφές είναι εκείνη που καθορίζει τις θερμίδες που θα «κάψει» ο οργανισμός μας. Αν για παράδειγμα έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο τρόφιμα με την ίδια ποσότητα θερμίδων αλλά όχι την ίδια ποιότητα, το πιο πιθανό είναι πως η κατανάλωση εκείνου με τη λιγότερο καλή ποιότητα, είναι που θα οδηγήσει στην αύξηση βάρους.

Όλες οι θερμίδες, δεν είναι ίδιες, λοιπόν, γιατί:

Παραγωγή ενέργειας: Κάθε τρόφιμο απαιτεί μία συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας για την πέψη, την απορρόφηση και των μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών. Οι θερμίδες που προέρχονται από την πρωτεΐνη είναι λιγότερο παχυντικές από εκείνες που προέρχονται από άλλα μακροθρεπτικά συστατικά, καθώς το σώμα καταναλώνει περισσότερη ενέργεια για τον μεταβολισμό της (25-30% της καταναλισκόμενης ενέργειας), συγκριτικά με τους υδατάνθρακες και το λίπος. Πρακτικά, αυτό σημαίνει κατά προσέγγιση ότι 100 θερμίδες πρωτεΐνης θα καταλήξουν σε 75 περίπου θερμίδες, ενώ 100 θερμίδες λίπους θα καταλήξουν σε περίπου 100 θερμίδες.

Επεξεργασία τροφίμων: Το ίδιο ισχύει και με τα μη επεξεργασμένα και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Το σώμα καταναλώνει σημαντικά λιγότερη ενέργεια για την πέψη, την απορρόφηση και τον μεταβολισμό των επεξεργασμένων τροφίμων από ότι για τις μη επεξεργασμένες τροφές (περίπου 50% λιγότερες θερμίδες).

Απορρόφηση τροφίμων: Δεν απορροφώνται από τον οργανισμό όλα τα τρόφιμα με τον ίδιο τρόπο. Το σώμα απορροφά μόνο το 80% των θερμίδων από τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες όπως για παράδειγμα τα λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς καθώς οι φυτικές ίνες που περιέχουν απεκκρίνονται χωρίς να χρησιμοποιούνται. Ωστόσο, οι θερμίδες από τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες απορροφώνται άμεσα από το αίμα.

Γλυκαιμικός δείκτης: Ο γλυκαιμικός δείκτης των τροφίμων είναι μία κλίμακα που εκφράζει το πόσο αυξάνεται το σάκχαρό μας μετά από ένα γεύμα. Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες υψηλού γλυκαιμικού δείκτη προκαλούν ραγδαία άνοδο της γλυκόζης στο αίμα, η οποία λίγη ώρα μετά ακολουθείται από απότομη πτώση. Όταν συμβαίνει αυτό, έχεις πιο συχνά την επιθυμία για ένα ακόμη σνακ εξίσου πλούσιο σε υδατάνθρακες ή για περισσότερο φαγητό. Ως εκ τούτου, αυτό έχει δραματικό αντίκτυπο στο σωματικό βάρος και στη διατροφική συμπεριφορά προκαλώντας επεισόδια υπερφαγίας.

Κορεσμός και ρύθμιση της όρεξης: Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες προσφέρουν μεγαλύτερο αίσθημα κορεσμού. Επιπλέον, τα λιπαρά καθυστερούν την πέψη των τροφών διατηρώντας μας χορτάτους για περισσότερη ώρα. Αντίθετα, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και ιδιαίτερα οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι τα λιγότερα χορταστικά! Έτσι οι επιλογές φαγητών μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις συνολικές θερμίδες που τελικά καταναλώνουμε. 

Τι να θυμάσαι…

Το φαγητό δεν είναι μόνο θερμίδες…Είναι πολλά παραπάνω! Είναι θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την εξασφάλιση της συνολικής υγείας μας. Απαραίτητο, λοιπόν, κομμάτι ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι μια ισορροπημένη διατροφή που παρέχει στον οργανισμό όλα όσα χρειάζεται για την εύρυθμη λειτουργία του. Η απώλεια βάρους θα έρθει ως φυσικό επακόλουθο! Προσπάθησε να αφήσεις πίσω σου τη «θερμιδοφοβία», να βελτιώσεις την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνεις και να κάνεις τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφίμων ώστε να προσφέρεις στον οργανισμό σου όλα όσα έχει ανάγκη για να σε κρατά υγιή!

Αν πάλι δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς την τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής ή παλεύεις με την απώλεια βάρους, είναι προτιμότερο να απευθυνθείς σε έναν επαγγελματία διατροφολόγο-διαιτολόγο που θα σε βοηθήσει να κάνει πράξη όλα όσα διάβασες παραπάνω!

Μήπως τελικά η ποιότητα κερδίζει την ποσότητα;

Για περισσότερα νέα σχετικά με τη διατροφή και την υγεία, ακολούθησέ με στα social media: Ακολούθησε με στο Instagram και κάνει like στη σελίδα μου στο Faceboook!

Για οποιαδήποτε πληροφορία μη διστάσεις να επικοινωνήσεις εδώ μαζί μου!