Φλεγμονή: Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και πως να την αντιμετωπίσεις.

Σίγουρα ακούς έχεις ακούσει από κάποιον επαγγελματία υγείας έστω και μία φορά στη ζωή σου τον όρο «φλεγμονή», ιδιαίτερα αν σου έχει συμβεί κάποιος τραυματισμός ή μόλυνση.

Τι είναι όμως με απλά λόγια η φλεγμονή; Ποιες είναι οι αιτίες που τη προκαλούν; Είναι αντιμετωπίσιμη και, αν, ναι πώς;

Τι είναι η φλεγμονή;

Ο όρος «φλεγμονή» αναφέρεται στο σύνολο των μηχανισμών που κινητοποιεί ο οργανισμός μας προκειμένου να αμυνθεί ενάντια στους παθογόνους «εισβολείς» που διαπερνούν τους εξωτερικούς φραγμούς, όπως το δέρμα και οι βλεννογόνοι. Όταν ένας ιός ή παθογόνος μικροοργανισμός καταφέρει να εισέλθει στο σώμα μας, τότε η φλεγμονώδης απόκριση ειδοποιεί ουσιαστικά τον οργανισμό να αντιδράσει και εκείνος με τη σειρά του ενεργοποιεί στο σημείο τα κύτταρα του ανοσοποιητικού να αναλάβουν δράση. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού αλληλεπιδρούν και παράγουν διάφορες ουσίες που έχουν ως βασικό στόχο να εξαλείψουν τον παθογόνο παράγοντα και να αποκαταστήσουν τον πληγέντα ιστό. 

Είδη φλεγμονής

• Οξεία φλεγμονή: Διαρκεί από λίγες ώρες έως και μερικές ημέρες με κύρια χαρακτηριστικά το οίδημα (πρήξιμο) και τον τοπικό ερεθισμό (κοκκινίλα) της συγκεκριμένης περιοχής.
• Υποξεία φλεγμονή: Αν η φλεγμονή επιμένει αλλά δεν έχει περάσει στο στάδιο της χρόνιας, διαρκεί δηλαδή από 2 έως 6 εβδομάδες.
• Χρόνια φλεγμονή: Διαρκεί από αρκετούς μήνες έως και δια βίου και συνήθως παρουσιάζει διαστήματα ύφεσης και διαστήματα έξαρσης. Η χρόνια φλεγμονή γίνεται πλέον παθολογική κατάσταση και μπορεί να συσχετιστεί με πληθώρα ασθενειών όπως αυτοάνοσα νοσήματα, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, άσθμα, καρκίνο κ.α.

Συμπτώματα φλεγμονής

Τα συμπτώματα της φλεγμονής ποικίλουν ανάλογα με το είδος της φλεγμονής.

Στην περίπτωση της οξείας φλεγμονής, τα συμπτώματα που συνήθως παρατηρούνται είναι:

• Τοπικός ερεθισμός (κοκκινίλα)
• Αυξημένη θερμότητα στο σημείο
• Οίδημα (πρήξιμο)
• Πόνος
• Απώλεια λειτουργικότητας του σημείου
• Μυαλγίες
• Πυρετός
• Ρίγος
• Αδυναμία
• Ταχυκαρδία

Στην περίπτωση της χρόνιας φλεγμονής δεν είναι εύκολη η παρατήρηση των συμπτωμάτων αφού πολλές φορές περνούν απαρατήρητα από το πάσχοντα. Συνήθως οι ασθενείς παρατηρούν:

• Επίμονες λοιμώξεις
• Καταβολή
• Χρόνιος πόνος
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Πυρετός
• Ταχυσφυγμία
• Ταχύπνοια

Αιτίες Φλεγμονής

Οι βασικότερες αιτίες που δημιουργείται η φλεγμονή είναι:

Τραυματισμοί: Οι εξωτερικοί τραυματισμοί όπως αμυχές, κοψίματα, γδαρσίματα, τσιμπήματα εντόμων κ.α. ενεργοποιούν τον μηχανισμό του ανοσοποιητικού, ο οποίος με της σειρά του μάχεται των εισβολέων μέσω της φλεγμονής. 

Μολύνσεις: Οι μολύνσεις από εξωτερικούς παθογόνους μικροοργανισμούς όπως βακτήρια, ιούς, μύκητες ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο προκαλεί τη φλεγμονή για να τους εξαλείψει.

Αυτοάνοσα νοσήματα: Στις περιπτώσεις των αυτοάνοσων νοσημάτων τα κύτταρα του ανοσοποιητικού χάνουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν τα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού και τους επιτίθενται προκαλώντας φλεγμονή.

Διατροφή: Διατροφικές ελλείψεις όπως έλλειψη βιταμίνης D, ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, διαταραχή του μικροβιώματος του εντέρου ενδέχεται να προκαλέσουν φλεγμονή. Μια κακή διατροφή που χαρακτηρίζεται αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης, κορεσμένου και τράνς λίπος, επεξεργασμένα τρόφιμα και αλλαντικά όπως και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Παράλληλα μεταβολικές διαταραχές όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, επίσης, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή. 

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ηχορύπανση, ο κακός πολεοδομικός σχεδιασμός και η κλιματική αλλαγή έχει βρεθεί πως μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή.

Τρόποι αντιμετώπισης

Πολλές φορές ο μηχανισμός που ενεργοποιείται αντιμετωπίζει από μόνος του τη φλεγμονή (π.χ. ένα μικρό κόψιμο ή αντίστοιχα ένα μικρό χτύπημα). 

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις όπως τραυματισμούς και μολύνσεις, χρειάζεται να χορηγηθεί θεραπεία από τον θεράποντα ιατρό όπως αντιφλεγμονώδη, κορτιζόνη ή στεροειδή κ.α.

Βασικός παράγοντας στην αντιμετώπιση της φλεγμονής αποτελεί η διατροφή και ο γενικότερος τρόπος ζωής. Ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής που θα προσφέρει στον οργανισμό όλα όσα χρειάζεται για να λειτουργήσει σωστά είναι το κλειδί και για ένα υγιές ανοσοποιητικό. Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη δράση, πολυφαινόλες, μονοακόρεστα λιπαρά μπορεί να τονώσει το ανοσοποιητικό μας και να ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού μας. 

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πονόλαιμος: Τι να φάω όταν δεν μπορώ να καταπιώ;

Μερικά παραδείγματα τροφών που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής είναι:

Λιπαρά ψάρια όπως σαρδέλα, γαύρος, σκουμπρί, τόνος, σολομός είναι εξαιρετικές πηγές πρωτεΐνης και ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία θεωρείται ότι μειώνουν τη φλεγμονή.

Φρούτα όπως μούρα, μήλα, αχλάδια, πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ και λαχανικά όπως σπανάκι, μπρόκολο, μαρούλι, κάλε, ρόκα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βοηθούν στην προστασία των κυττάρων. Περιέχουν επίσης βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την καλή υγεία του οργανισμού μας.

Ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια που είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Περιέχουν επίσης πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.

Αβοκάντο το οποίο περιέχει κάλιο, μαγνήσιο, φυτικές ίνες και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, βιοδραστικά συστατικά που έχει βρεθεί πως συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής!

Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο, ελιές  κ.α. που αποτελούν πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.

Κουρκουμάς ο οποίος περιέχει κουρκουμίνη, μια χημική ουσία που μπορεί να μειώσει τον πόνο και το πρήξιμο στις αρθρώσεις μπλοκάροντας τις φλεγμονώδεις κυτοκίνες και τα ένζυμα. Κλινικές δοκιμές με χρήση κουρκουμά έδειξαν μακροπρόθεσμη βελτίωση στη χρόνια αρθρίτιδα που σχετίζεται με τη φλεγμονή.

Τζίντζερ το οποίο συμβάλλει στη μείωση του πόνου των αρθρώσεων και στη μείωση της φλεγμονής σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα. Το τζίντζερ έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες παρόμοιες με την ιβουπροφαίνη.

Καφές -Κακάο – Πράσινο τσάι: Οι πολυφαινόλες του καφέ και οι φλαβονόλες του κακάο έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Το πράσινο τσάι είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες και σε αντιοξειδωτικά.

Ολοκληρώνοντας, είναι σημαντικό να τονιστεί πως η φλεγμονή είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού με στόχο την προστασία του. Ωστόσο, όταν δεν υποχωρεί ενέχει κινδύνους για την υγεία μας, για αυτό είναι απαραίτητο να απευθυνθούμε σε ειδικό θεράποντα γιατρό για να μας συμβουλεύσει κατάλληλα. Η πρόληψη μέσω της διατροφής και του γενικότερου τρόπου ζωής, μπορεί να βοηθήσει βέβαια να χτίσουμε ένα γερό ανοσοποιητικό που θα μπορέσει να προστατεύσει τον οργανισμό μας από κάθε «εισβολέα»!

Αν θέλεις να μάθεις τα πάντα για την υγιεινή διατροφή ακολούθησε με στο Instagram ή κάνε like στη σελίδα μου στο Facebook.

Για οποιαδήποτε πληροφορία μη διστάσεις να επικοινωνήσεις εδώ μαζί μου!