Πώς γίνεται η λιπομέτρηση;

Η μέτρηση του σωματικού λίπους είναι μια πολύ σημαντική πτυχή της αξιολόγησης της σύστασης του σώματός μας και των συστατικών που το συνθέτουν, δηλαδή το ποσοστό λίπους, υγρών, μυϊκής μάζας και οστών που υπάρχουν στο σώμα μας καθώς και του ποσοστού λίπους σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος όπως η κοιλιακή χώρα, η μέση, τα άκρα.

Γιατί κάνουμε λιπομέτρηση;

Το αυξημένο λίπος στο σώμα μας είναι παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ασθενειών συνεπώς η έγκαιρη γνώση μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη εμφάνισής τους. 

Επιπλέον, για όσους ακολουθούν ένα πρόγραμμα διατροφής για απώλεια βάρους η λιπομέτρηση είναι σημαντική για να να εξακριβωθεί αν τα κιλά που χάνονται είναι νερό, μυϊκή μάζα ή λίπος, το οποίο είναι και το πιο σημαντικό σε ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους. Το ίδιο ισχύει και για όσους επιθυμούν να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα αλλά και για αθλητές στους οποίους το ποσοστό λίπους / μυϊκής μάζας επηρεάζει την αθλητική τους απόδοση.

Πώς γίνεται η λιπομέτρηση;

Υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του σωματικού λίπους με τρεις από αυτές να είναι πιο διαδεδομένες και να χρησιμοποιούνται συχνότερα ανάλογα τις ανάγκες του διαιτώμενου και την ακρίβεια των μετρήσεων που επιθυμούμε να έχουμε:

Δερματοπτυχομέτρηση:

Χρησιμοποιείται το δερματοπτυχόμετρο, ένα ειδικό όργανο, που μοιάζει με τσιμπίδα. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στη μέτρηση του πάχους μιας δερματικής πτυχής σε διάφορα ανατομικά σημεία του σώματος. Αφού λοιπόν μετρηθεί το πάχος των δερματικών πτυχών οι μετρήσεις μπορούν να μεταφραστούν σε ποσοστό λίπους με τη χρήση των κατάλληλων εξισώσεων αναφοράς. Ένα μειονέκτημα της συγκεκριμένης μεθόδου είναι πως υπολογίζει μόνο τη λιπώδη μάζα και όχι τη μυϊκή μάζα, την οστική πυκνότητα και τα ποσοστά νερού στο σώμα. Η δερματοπτυχομέτρηση χρειάζεται εξειδίκευση και εμπειρία για την ανάλυση των δεδομένων συνεπώς είναι απαραίτητο να γίνεται πάντα από επαγγελματία διαιτολόγο-διατροφολόγο ώστε να παρέχει σωστά αποτελέσματα.

Βιοηλεκτρική εμπέδηση (ΒΙΑ):

Είναι η πιο απλή και διαδεδομένη μέθοδος λιπομέτρησης κατά την οποία το άτομο είτε ξαπλώνει σε ένα κρεβάτι και συνδέεται με ηλεκτρόδια στο χέρι και στο πόδι είτε στέκεται όρθιο πατώντας πάνω σε λιπομετρητή με ηλεκτρόδια κρατώντας στο χέρι τις λαβές της συσκευής. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα κύκλωμα του λιπομετρητή με το σώμα μέσα από το οποίο διέρχεται εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα μικρής ισχύος. Μετρώντας την αγωγιμότητα του σώματος στο νερό και το λίπος και μέσα από εξειδικευμένες εξισώσεις που γίνονται από το μηχάνημα που χρησιμοποιείται εξάγεται μια πλήρης αναφορά της ανάλυσης του σώματος όσον αφορά το ποσοστό λίπους, τη μυϊκή μάζα, το ποσοστό νερού, τις καύσεις κ.α. Και σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητο οι μετρήσεις να γίνονται από εξειδικευμένο διαιτολόγο-διατροφολόγο που μπορεί να διεξάγει τα σωστά συμπεράσματα και να προσαρμόσει το κατάλληλο διατροφικό πρόγραμμα βάσει των στόχων που τίθενται. Επίσης, είναι απαραίτητο ο διαιτώμενος να έχει ακολουθήσει το απαιτούμενο πρωτόκολλο για να διεξαχθούν έγκυρα αποτελέσματα.

D.E.X.A. (Dual Energy X ray Absorptiometry):

Η D.E.X.A. σχεδιάστηκε αρχικά για να υπολογίζει την οστική μάζα, ωστόσο παρέχει τις πιο ακριβείς μετρήσεις για την λιπώδη μάζα, την οστική πυκνότητα, τη μυϊκή μάζα, το ποσοστό του νερού στο σώμα. Το άτομο ξαπλώνει σε ένα μηχάνημα για 10-20 λεπτά και γίνεται ολόσωμη ανάλυση μυϊκής και οστικής μάζας και φυσικά σωματικού λίπους. Η μέθοδος D.E.X.A. είναι η μέχρι σήμερα η πιο ακριβής μέθοδος τόσο στις μετρήσεις όσο και στην τμηματική ανάλυση στοιχείων. Ωστόσο, το υψηλό κόστος του μηχανήματος όσο και της ίδιας της εξέτασης περιορίζει τη χρήση της σε ειδικά διαγνωστικά, σε νοσοκομεία και ερευνητικά ιδρύματα.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να χάσεις κιλά χωρίς να πεινάσεις!

Πρωτόκολλο μετρήσεων σύστασης σώματος

Πριν από κάθε λιπομέτρηση είναι σημαντικό να έχουμε ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες που μας έχει δώσει ο διαιτολόγος-διατροφολόγος προκειμένου να έχουμε σωστές και ακριβείς μετρήσεις.

Πιο συγκεκριμένα είναι απαραίτητο πριν τη λιπομέτρηση:

• Να απέχουμε από υγρά και φαγητά 4 ώρες πριν τη μέτρηση.

• Να απέχουμε από έντονη άσκηση τουλάχιστον 12 ώρες πριν τη μέτρηση.

Συστήνεται επίσης:

• Η αποφυγή κατανάλωσης καφεΐνης ή αλκοόλ για 24 ώρες πριν τη μέτρηση

• Η αποφυγή της λιπομέτρησης τις ημέρες της εμμήνου ρύσεως ή όταν λαμβάνουμε διουρητικά καθώς θα επηρεάσει τη μέτρηση.

• Εγκυμονούσες και άτομα με βηματοδότη είναι καλό να αποφεύγουν τη λιπομέτρηση.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η μέτρηση  βάρους από μόνη της δεν αρκεί για την αξιολόγηση της υγείας ή της φυσικής κατάστασης ενός ατόμου. Η ζυγαριά από μόνη της είναι απλά ένας αριθμός, δεν διαχωρίζει τα κιλά που προέρχονται από λιπώδη μάζα από τα κιλά που προέρχονται από άλιπη μάζα. 

Η λιπομέτρηση μας επιτρέπει να έχουμε όχι μόνο ολοκληρωμένη αλλά και εξατομικευμένη εικόνα για το σώμα του κάθε διαιτώμενου ώστε να συστήσουμε ένα πλήρως εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα που θα προσεγγίζει σωστά τον εκάστοτε στόχο. 

Το λίπος ναι μεν είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, ωστόσο, όταν υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εμφάνισης νόσων όπως παχυσαρκία, καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη κ.λπ.

Αν χρειάζεσαι οποιαδήποτε βοήθεια για να αλλάξεις τις διατροφικές επιλογές, επικοινώνησε μαζί μου εδώ!

Θες να μαθαίνεις πρώτη όλα τα νέα για τη διατροφή και την υγεία; Ακολούθησέ με στο Instagram και κάνε Like στη σελίδα μου στο Facebook !

Πηγές:

Ceniccola GD, Castro MG, Piovacari SMF, Horie LM, Corrêa FG, Barrere APN, Toledo DO. Current technologies in body composition assessment: advantages and disadvantages. Nutrition. 2019 Jun;62:25-31. doi: 10.1016/j.nut.2018.11.028. Epub 2018 Dec 6. PMID: 30826596.

Ceniccola GD, Castro MG, Piovacari SMF, Horie LM, Corrêa FG, Barrere APN, Toledo DO. Current technologies in body composition assessment: advantages and disadvantages. Nutrition. 2019 Jun;62:25-31. doi: 10.1016/j.nut.2018.11.028. Epub 2018 Dec 6. PMID: 30826596.