Ozempic: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τη «μαγική» ένεση!

Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος σχετικά με το Ozempic, ένα συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό προϊόν σε ενέσιμη μορφή που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του Διαβήτη. Η ευρεία χρήση του και αυξημένη ζήτησή του, όμως, ως αποτελεσματική μέθοδος αδυνατίσματος έχει δημιουργήσει προβληματισμό και ανησυχία στην επιστημονική-και όχι μόνο-κοινότητα.

Τελικά, είναι το Ozempic ένα ισχυρό εργαλείο για τη διαχείριση του βάρους ή πρόκειται για ακόμη μια «φούσκα» με επικίνδυνα για την υγεία αποτελέσματα;

Τι είναι το Ozempic;

Το Ozempic ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 και περιέχουν τη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη. Η ουσία ωθεί τον οργανισμό να παράξει περισσότερη ινσουλίνη και για αυτό χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για τον έλεγχο της γλυκόζης πλάσματος στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Το Ozempic αναπτύχθηκε από τη Novo Nordisk και έλαβε έγκριση από τον FDA τον Δεκέμβριο του 2017 για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 ενώ χρήση του έχει επεκταθεί ανεπίσημα στις ΗΠΑ και για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και ευρύτερα, ανεπίσημα και πάλι, για την απώλεια βάρους.

Μηχανισμός Δράσης Ozempic

Tο δραστικό συστατικό του Ozempic είναι η σεμαγλουτίδη. Η δράση της ορίζεται ως εξής: Το έντερο παράγει δεκάδες ορμόνες και πολλές από αυτές ταξιδεύουν σε υποδοχείς του εγκεφάλου όπου είτε περιορίζουν την όρεξη είτε τη διεγείρουν. Μία τέτοια ορμόνη είναι το πεπτίδιο προσομοιάζον της γλυκαγόνης (Glucagon-like peptide-1, GLP-1). Η σεμαγλουτίδη μιμείται τη δράση του GLP-1, καθώς συνδέεται σε υποδοχείς GLP-1. Εξαιτίας αυτού τα φάρμακα αυτά χαρακτηρίζονται και ως αγωνιστές υποδοχέα GLP-1 (GLP-1 RA). Δεδομένου ότι δρα με τον ίδιο τρόπο όπως το πεπτίδιο GLP-1, η σεμαγλουτίδη:

Ως κύρια δράση, λοιπόν, διεγείρει την έκκριση της ινσουλίνης από το πάγκρεας, το οποίο συντελεί στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και δρα στα κέντρα όρεξης του εγκεφάλου, προκαλώντας αίσθημα κορεσμού, το οποίο συμβάλλει στη μειωμένη πρόσληψη τροφής και κατ’ επέκταση στη μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη που μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας και μακροπρόθεσμα σε απώλεια βάρους.

Έτσι τα οφέλη της είναι:

• ρύθμιση του σακχάρου και μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης
• βελτίωση καρδιαγγειακού προφίλ
• βελτίωση της μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης του ήπατος
• μείωσης της αρτηριακής πίεσης
• απώλεια βάρους

Το συγκεκριμένο φάρμακο σύμφωνα με έρευνες συμβάλλει στην απώλεια βάρους με δύο τρόπους:

• Έχει άμεση επίδραση στον υποθάλαμο, στο κέντρο της όρεξης και μειώνει το αίσθημα της πείνας. 
• Ενώνεται με υποδοχείς στο στομάχι με αποτέλεσμα να καθυστερούν την απομάκρυνση των τροφών μετά το γεύμα, δίνοντας την αίσθηση του γρήγορου και παρατεταμένου κορεσμού, οδηγώντας σε μειωμένη πρόσληψη τροφής. 

Αναφορές ασθενών, επιπλέον, ισχυρίζονται ότι ταυτόχρονα βλέπουν μειωμένη επιθυμία τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες, ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά. Υπάρχουν και ασθενείς, ωστόσο, που δηλώνουν πως παρόλο που δοκίμασαν τη θεραπεία με το Ozempic δεν είδαν κανένα αποτέλεσμα.

Αποτελεσματικότητα Ozempic

Οι μέχρι σήμερα έρευνες και κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως η σεμαγλουτίδη είναι το πιο αποτελεσματικό φάρμακο κατά της παχυσαρκίας. Σε κλινική μελέτη με συμμετέχοντες παχύσαρκους ενήλικες έγινε σύγκριση μεταξύ αυτών που μαζί με πρόγραμμα διατροφής και άσκησης έλαβαν σεμαγλουτίδη με εκείνους που ακολούθησαν μόνο πρόγραμμα διατροφής και άσκησης.

Έπειτα από 68 εβδομάδες, οι συμμετέχοντες που έλαβαν σεμαγλουτίδη είχαν απώλεια 15-20% του σωματικού τους βάρους σε σύγκριση με το 2.4% όσων δεν είχαν λάβει.

Παρενέργειες Ozempic

Όπως κάθε φάρμακο έτσι και το Ozempic έχει πιθανές παρενέργειες μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι ήπιες:

• ναυτία, 
• έμετος, 
• διάρροια ή/και δυσκοιλιότητα,
• έντονη κόπωση

Στις ειδικότερες παρενέργειες εντάσσονται:

Κίνδυνος Υπογλυκαιμίας: Όταν συνδυάζεται με άλλα φάρμακα για τον διαβήτη, ιδιαίτερα ινσουλίνη ή σουλφονυλουρίες, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υπογλυκαιμίας.

Παγκρεατίτιδα: Αν και σπάνια, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις οξείας παγκρεατίτιδας σε ασθενείς που χρησιμοποιούν αγωνιστές των υποδοχέων GLP- 1. Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για συμπτώματα όπως ο έντονος κοιλιακός πόνος και να αναζητούν ιατρική βοήθεια εάν εμφανιστούν.

Όγκοι του θυρεοειδούς: Μελέτες σε ζώα έδειξαν αυξημένο κίνδυνο όγκων των C- κυττάρων του θυρεοειδούς με αγωνιστές του υποδοχέα GLP- 1. Ωστόσο, η συνάφεια αυτών των ευρημάτων με τον άνθρωπο παραμένει δεν έχει εξακριβωθεί και οι εν εξελίξει μελέτες αποσκοπούν στην αποσαφήνιση αυτού του κινδύνου.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς γίνεται η λιπομέτρηση;

Απευθύνεται δηλαδή σε όλους όσους θέλουν να χάσουν βάρος;

Η απάντηση είναι όχι. Το Ozempic είναι κατάλληλο για άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και όσον αφορά την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σύμφωνα με τον FDA χορηγείται σε άτομα:

• Άτομα με ΔΜΣ ≥ 27 και τουλάχιστον μία πάθηση που σχετίζεται με το βάρος, όπως διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση, μη φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, αποφρακτική άπνοια ύπνου ή ιστορικό καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου
• Άτομα με ΔΜΣ ≥ 30 (παχυσαρκία)

Όσον αφορά την απώλεια βάρους, η  χρήση της σεμαγλουτίδης προορίζεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ως μια extra βοήθεια, ένα extra «boost» στην απώλεια βάρους. Η σεμαγλουτίδη προορίζεται χρήση σε περιορισμένο χρονικό διάστημα για να βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Όταν, όμως, διακόπτεται η λήψη της, ανακτάται όλο το βάρος, αν δεν γίνουν ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής. 

Μια μελέτη παρακολούθησης 232 συμμετεχόντων από την αρχική κλινική δοκιμή έδειξε ότι όλοι είχαν ανακτήσει σχεδόν όλο το βάρος που έχασαν μέσα σε ένα χρόνο από τη διακοπή του φαρμάκου. Επίσης, το ίδιο παρατηρήθηκε και για τα οφέλη που είχαν παρατηρηθεί, όπως μείωση στην αρτηριακή πίεση, στην γλυκόζη και στην χοληστερόλη, τα οποία επέστρεψαν στα αρχικά επίπεδα προ της χορήγησής της. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά για όσο διήρκησε η παρέμβαση σε συνδυασμό πάντα με διατροφή και άσκηση, αλλαγή δηλαδή του τρόπου ζωής.

Τελικά το Ozempic μπορεί να κάνει «θαύματα»;

Και εδώ η απάντηση είναι όχι! Όπως δείχνουν και τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών, το Ozempic συμβάλλει στην απώλεια βάρους μόνο όταν συνδυαστεί με πρόγραμμα διατροφής και άσκηση. Είναι πολύτιμο εργαλείο που δρα βοηθητικά στην προσπάθεια απώλειας βάρους και μόνο σε περιπτώσεις στις οποίες ο θεράπων ιατρός συστήσει επίσημα τη χορήγησή του. Είναι απαραίτητο με τη λήψη του φαρμάκου να γίνεται ταυτόχρονα και διατροφική εκπαίδευση του ασθενή στις αρχές της ισορροπημένης διατροφής προκειμένου να πετύχει τους στόχους του. Παράλληλα, θα πρέπει να εντάξει στην καθημερινότητά του και τη φυσική δραστηριότητα ενώ μετά το τέλος της λήψης του φαρμάκου θα πρέπει απαραιτήτως να συνεχίσει ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής και άσκηση.

Είναι καλό να θυμόμαστε πως δεν υπάρχει κανένα μαγικό χάπι, καμία μαγική δίαιτα ή ρόφημα που μπορεί ως δια μαγείας να μας κάνει να χάσουμε κιλά. Η απώλεια κιλών είναι μια σύνθετη διαδικασία που χρειάζεται πρώτα από όλα θέληση, υπομονή και επιμονή αλλά και διατροφική εκπαίδευση για να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα τα αποτελέσματα.

Αν χρειάζεσαι οποιαδήποτε βοήθεια για να αλλάξεις τις διατροφικές επιλογές, επικοινώνησε μαζί μου εδώ!

Θες να μαθαίνεις πρώτη όλα τα νέα για τη διατροφή και την υγεία; Ακολούθησέ με στο Instagram και κάνε Like στη σελίδα μου στο Facebook !

Πηγές:

Semaglutide (Ozempic) for weight loss. Med Lett Drugs Ther. 2021 Apr 5;63(1621):53-54. PMID: 33830968.

Lehmann EW, Torekov SS. Glucagon-like peptide-1 receptor agonists: the key to healthy weight loss maintenance? Cardiovasc Res. 2021 Aug 29;117(10):e120-e122. doi: 10.1093/cvr/cvab249. PMID: 34448813.

de Boer SA, Lefrandt JD, Petersen JF, Boersma HH, Mulder DJ, Hoogenberg K. The effects of GLP-1 analogues in obese, insulin-using type 2 diabetes in relation to eating behaviour. Int J Clin Pharm. 2016 Feb;38(1):144-51. doi: 10.1007/s11096-015-0219-8. Epub 2015 Nov 23. PMID: 26597956; PMCID: PMC4733138.

Wilding JPH, Batterham RL, Calanna S, Davies M, Van Gaal LF, Lingvay I, McGowan BM, Rosenstock J, Tran MTD, Wadden TA, Wharton S, Yokote K, Zeuthen N, Kushner RF; STEP 1 Study Group. Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. N Engl J Med. 2021 Mar 18;384(11):989-1002. doi: 10.1056/NEJMoa2032183. Epub 2021 Feb 10. PMID: 33567185.